Việt Nam: Thay đổi quy định về dịch vụ thanh toán trung gian

Ngày 22/11/2019 NHNN đã ban hành Thông tư số 23 bổ sung một số điều của Thông tư số 39/2014 về hướng dẫn dịch vụ thanh toán trung gian (IPS).
Tổng quan rộng về một số điểm đáng chú ý của Lưu hành số 23 như sau:

1. Nhận dạng và xác minh khách hàng (KYC)

KYC về khách hàng dịch vụ ví điện tử

Thông tư 23 cung cấp cho khách hàng khi mở ví điện tử phải khai báo các thông tin bắt buộc tối thiểu. Ví dụ: cá nhân, tổ chức hoặc cá nhân có tài khoản thanh toán được mở thông qua người giám sát hoặc đại diện pháp lý của cá nhân đó.

Theo thông tư 23 khách hàng sử dụng dịch vụ ví điện tử phải bổ sung thông tin trước 07/07/2020

Theo đó, các nhà cung cấp dịch vụ ví điện tử phải kiểm tra và đảm bảo các thông tin của khách hàng đúng và hợp lệ theo Thông tư số 23. Các nhà cung cấp dịch vụ ví điện tử phải xem xét các trường thông tin trên ứng dụng đã được thu thập trước ngày 07/01/2020 để mở ví điện tử. Từ đó thu thập thêm thông tin khách hàng cũng như xác minh thông tin khách hàng theo Thông tư số 23 trong vòng 6 tháng kể từ ngày Thông tư có hiệu lực. Khi hết thời hạn đó, nếu họ không thể thu thập thêm thông tin từ khách hàng theo Thông tư số 23, nhà cung cấp dịch vụ ví điện tử phải tạm ngừng cung cấp dịch vụ cho những khách hàng đó.
>>Xem thêm: "eKYC - Định danh khách hàng điện tử - Khó khăn của ngân hàng"

KYC về đơn vị chấp nhận thanh toán

Trong trường hợp đơn vị cung cấp dịch vụ ví điện tử hợp tác trực tiếp với các đơn vị chấp nhận thanh toán, nhà cung cấp dịch vụ cổng thanh toán điện tử hoặc dịch vụ hỗ trợ cho dịch vụ thanh toán (nghĩa là dịch vụ hỗ trợ thu tiền và dịch vụ thanh toán, dịch vụ hỗ trợ cho dịch vụ chuyển tiền điện tử và dịch vụ ví điện tử) và các ngân hàng đối tác (nghĩa là các ngân hàng, chi nhánh của các ngân hàng nước ngoài hợp tác với các nhà cung cấp IPS trong việc cung cấp IPS) được yêu cầu:

• Thiết lập các quy tắc nội bộ cho KYC để lựa chọn và phát triển các đơn vị chấp nhận thanh toán;
• Thực hiện các biện pháp KYC (ví dụ: nhận dạng khách hàng, xác minh và phân loại) trên các đơn vị chấp nhận thanh toán;
• Thường xuyên theo dõi và giám sát chặt chẽ hoạt động của các đơn vị chấp nhận thanh toán trong việc thực hiện các thỏa thuận đã ký với họ;
• Hướng dẫn các đơn vị chấp nhận thanh toán trong quy trình kỹ thuật và bảo mật trong thanh toán qua IPS.

Ngoài các yêu cầu trên, nhà cung cấp dịch vụ cổng thanh toán điện tử phải yêu cầu các đơn vị chấp nhận thanh toán từ những sản phẩm và dịch vụ của họ.

2. Hướng dẫn chi tiết về việc cung cấp dịch vụ ví điện tử

Ví điện tử được liên kết với tài khoản thanh toán / thẻ ghi nợ trước khi sử dụng

Ví điện tử phải được liên kết với tài khoản thanh toán/ thẻ ghi nợ trước khi sử dụng

Ví điện tử phải được liên kết với tài khoản thanh toán / thẻ ghi nợ (được liên kết với tài khoản thanh toán) trước khi khách hàng bắt đầu sử dụng dịch vụ ví điện tử. Ví điện tử có thể được liên kết với một hoặc nhiều tài khoản thanh toán hoặc thẻ ghi nợ của khách hàng được mở tại các ngân hàng được liên kết.

Công dụng của ví điện tử

Nạp tiền vào ví điện tử phải đến từ tài khoản thanh toán/ thẻ ghi nợ của chủ sở hữu ví điện tử. Khi đó, ví điện tử có thể được sử dụng để thanh toán cho hàng hóa và dịch vụ hợp pháp, chuyển tiền sang ví điện tử khác được mở bởi cùng một nhà cung cấp dịch vụ ví điện tử và rút tiền từ ví điện tử vào tài khoản thanh toán/ thẻ ghi nợ của khách hàng.
100 triệu đồng (khoảng 4.290 USD) là giới hạn giao dịch hàng tháng tối đa được thực hiện qua ví điện tử bởi một cá nhân tại một nhà cung cấp dịch vụ ví điện tử, ngoại trừ cá nhân là đơn vị chấp nhận thanh toán hợp tác với nhà cung cấp dịch vụ ví điện tử.
Các nhà cung cấp dịch vụ ví điện tử không được phép gia hạn tín dụng cho khách hàng, trả lãi cho số dư của khách hàng trong ví điện tử hoặc có bất kỳ đề nghị nào để tăng số tiền trong ví điện tử hơn số tiền mà khách hàng gửi vào e-wallet.

Các công cụ để giám sát của NHNN đối với việc cung cấp dịch vụ ví điện tử

Các nhà cung cấp dịch vụ ví điện tử phải cung cấp các công cụ để cho phép NHNN giám sát việc cung cấp dịch vụ ví điện tử. Chẳng hạn như tổng số ví điện tử được phát hành, kích hoạt và hoạt động, thông tin của từng tài khoản bảo đảm thanh toán cho dịch vụ ví điện tử và thông tin của 10 ví điện tử có số lượng giao dịch nhiều nhất và 10 ví điện tử có giá trị giao dịch cao nhất. Yêu cầu này phải được tuân thủ trong vòng 3 tháng kể từ ngày 07 tháng 1 năm 2020.

3. Hướng dẫn mới về Hệ thống thanh toán bù trừ điện tử

Thông tư số 23 mới cung cấp cho một hệ thống thanh toán bù trừ điện tử (Hệ thống EC). NHNN cũng đã ra báo cáo để giải thích lý do đằng sau sửa đổi này: “Hệ thống EC đóng vai trò là cơ sở để triển khai Tự động thanh toán bù trừ (ACH) cho các giao dịch thanh toán tại Việt Nam”.

Hệ thống EC đóng vai trò là cơ sở để triển khai Tự động thanh toán bù trừ (ACH) cho các giao dịch thanh toán tại Việt Nam

Hệ thống EC là hệ thống thanh toán do Tổ chức phụ trách Hệ thống EC xây dựng, sở hữu và vận hành, điển hình là nhà cung cấp IPS được Ngân hàng Nhà nước cấp phép cung cấp dịch vụ chuyển đổi tài chính và dịch vụ thanh toán bù trừ điện tử và tham gia, kết nối trực tiếp với hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng để thực hiện thanh toán bù trừ điện tử  (ví dụ: hiện tại, NAPAS). Thành viên của Hệ thống EC là nhà cung cấp dịch vụ thanh toán, nhà cung cấp IPS và các tổ chức khác đáp ứng các yêu cầu và tiêu chuẩn của thành viên theo quy định của Tổ chức phụ trách Hệ thống EC.
Thông tư số 23 cũng quy định các loại và các điều kiện để trở thành thành viên của Hệ thống EC, giới hạn thanh toán bù trừ điện tử, xử lý các giao dịch thanh toán qua Hệ thống EC và thanh toán bù trừ điện tử.

4. Những thay đổi khác

Các ngân hàng chỉ có thể hợp tác để cung cấp IPS cho các tổ chức khác ngoài các ngân hàng được Ngân hàng Nhà nước cấp phép.

Hướng dẫn mới về việc mở tài khoản bảo lãnh thanh toán

Theo Thông tư 39, tài khoản bảo lãnh thanh toán chỉ được mở tại các ngân hàng thương mại. Thông tư số 23 quy định bổ sung thêm các tài khoản bảo lãnh thanh toán có thể được mở với các ngân hàng và chi nhánh của các ngân hàng nước ngoài có thỏa thuận với các nhà cung cấp IPS trong việc hợp tác cung cấp IPS.
Thay vì lựa chọn duy nhất là mở tài khoản bảo lãnh thanh toán, các nhà cung cấp dịch vụ hỗ trợ cho dịch vụ thu và thanh toán có thể đồng ý với ngân hàng đối tác về các biện pháp bảo đảm thanh toán khác như tài khoản ký quỹ.

Hướng dẫn chi tiết về việc sử dụng tài khoản bảo lãnh thanh toán

Tài khoản đảm bảo thanh toán cho các dịch vụ ví điện tử chỉ có thể được sử dụng:
a) Gửi tiền vào tài khoản thanh toán hoặc thẻ ghi nợ được mở bởi các đơn vị chấp nhận thanh toán tại các ngân hàng;
b) Gửi khoản hoàn lại vào tài khoản thanh toán hoặc thẻ ghi nợ của khách hàng (chủ sở hữu ví điện tử) trong các trường hợp sau:

• Khách hàng rút tiền từ ví điện tử vào tài khoản thanh toán hoặc thẻ ghi nợ của mình;
• Khách hàng không còn muốn sử dụng ví điện tử;
• Các nhà cung cấp dịch vụ ví điện tử ngừng cung cấp dịch vụ ví điện tử cho khách hàng;
• Các nhà cung cấp dịch vụ ví điện tử chấm dứt hoạt động kinh doanh, bị tước giấy phép, bị giải thể hoặc phá sản theo luật pháp liên quan;

c) Gửi tiền vào tài khoản thanh toán của các nhà cung cấp dịch vụ nơi khách hàng sử dụng ví điện tử để thanh toán, trả phí hoặc lệ phí cho các dịch vụ công hợp pháp theo quy định của pháp luật có liên quan;
d) Chuyển tiền vào tài khoản bảo đảm thanh toán cho các dịch vụ ví điện tử khác được mở bởi cùng một nhà cung cấp dịch vụ ví điện tử.

---

Fintech Việt Nam là cổng thông tin cập nhật về công nghệ trong lĩnh vực Fintech tại Việt Nam và các xu hướng Fintech trên thế giới.
Email: info@innotech-vn.com